در روز پایانی بخش مستندهای تجسمی هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر

مستند پرتره واحد خاکدان هنرمندان را به موزه هنرهای معاصر تهران آورد

بخش مستندهای تجسمی هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در حالی شب گذشته 30 بهمن‌ماه در سینمای تک موزه هنرهای معاصر تهران به پایان رسید که مستند پرتره واحد خاکدان نقاش معاصر؛ جمعی از هنرمندان عرصه تجسمی، موسیقی و سینما را به موزه هنرهای معاصر تهران آورد.

به گزارش روابط عمومی هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر، در آخرین روز از بخش مستندهای تجسمی فجر روز گذشته 5 مستند «سلطان محمد نقاش» به کارگردانی سیدوحید حسینی نامی با موضوع بررسی زندگی و آثار این نقاش بزرگ مکتب تبریز، مستند «سرآمد» با موضوع ابوالحسن صدیقی پدر مجسمه‌سازی نوین ایران، مستند «با این دست‌ها» به کارگردانی رضا حائری  و روایت فعالیت 9 هنرمند عرصه هنرهای کاربردی و صنایع دستی ایران، مستند «بانو» ساخته محمد صفا با بررسی زندگی و آثار «لیلیت تریان»؛ مجسمه‌ساز ایرانی، «اسبی که شیهه نمی‌کشد» ساخته محمدرضا عینی مستند پرتره‌ای با موضوع  زندگی واحد خاکدان و مستند «من بوداغین مارالی یام» (آهوی این کوه منم) ساخته حسن رجبی درباره منور رمضانی معروف به "ننه نقاش" به پایان رسید.

در این روز مستند «اسبی که شیهه نمی‌کشد» که روایتی از زندگی واحد خاکدان بود جمعی از هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری را در موزه هنرهای معاصر تهران گردهم آورد. حسین ماهر هنرمند نقاش، قشنگ کامکار موسیقی‌دان و مهدی احمدی بازیگر و هنرمند نقاش از جمله هنرمندانی بودند که در کنار واحد خاکدان به تماشای این مستند نشستند.

واحد خاکدان نقاش معاصر که برای اولین بار به تماشای این مستند و نمایش آن می‌نشست با اشاره به ساخت فیلم مستند درباره هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی و تاثیر آن بر مخاطب گفت: طبیعتا آنچه که به نمایش در می‌آید به کیفیت مستند و تکنیک آن بستگی دارد. اینکه قرار است چه چیزی معرفی شود و این که چه قصد و هدفی از ساخت و تولید آن در نظر است بسیار اهمیت دارد. باید بدانیم با ساخت فیلم مستند، می‌خواهیم چیزی به مخاطب یاد دهیم، یا صرفا هدف‌مان معرفی یک هنرمند باشد، کاملا از هم متفاوت است. اما در نتیجه آگاهی که یک فیلم مستند به مخاطب می‌دهد اهمیت دارد. خود من طرفدار پروپاقرص فیلم‌های مستند هستم و مرتب فیلم‌های مستند را نگاه می‌کنم. فیلم‌هایی که مربوط به گذشته دنیاست، چه جنگ‌ها و چه سیاست‌ها را دنبال می‌کنم و اگر درباره آن مطلبی خوانده باشم، وقتی از نظر بصری هم آن را مرور می‌کنم برایم بسیار جذاب‌ و دلنشین است.

این هنرمند باسابقه عرصه نقاشی با اشاره به این که تولید فیلم مستند کار بسیار پرانرژی و زمان‌بری است اظهار کرد: برای تولید چنین فیلم‌هایی که مخاطب 40 - 50 دقیقه برای آن زمان می‌گذارد، ده‌ها ساعت فیلمبرداری صورت می‌گیرد که کار بسیار وقت‌گیری است و به این که کارگردان چقدر انرژی بگیرد و چقدر زمان صرف کند بستگی دارد. من محمد رضا عینی کارگردان این فیلم را نمی‌شناختم ولی به دلیل اینکه با دقت و وسواس زیاد در انتخاب زاویه‌های دوربین و محیط کار، نورپردازی و... تلاش کرد، برایم قابل احترام است. هرچند که باعث شد در خیلی از موارد کار طولانی‌تر شود اما کار را برایم دلچسب کرد و نتیجه نهایی آن نیز خوب بود.

وی ادامه داد: تصورم این است که جنبه‌های آبستره و رئال در این کار باید بیشتر باشد و اسلوب و نحوه فیلمسازی محمدرضا عینی همراه با اطلاعاتی بود که از من به مخاطب منتقل می‌کند. در واقع او علاوه بر نشان دادن نحوه زندگی من، تلاش کرد تا نقبی هم به سبک و نمایش عناصر هنری بزند.

این هنرمند عرصه هنرهای تجسمی درباره تاثیر فیلم مستند و حضور این بخش در جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: من بخشی از زندگیم را در شهری در آلمان گذراندم که در آنجا جشنواره‌های فیلم کوتاه بسیاری برگزار می‌شود. به همین دلیل فیلم‌های بسیاری در این عرصه دیدم و متوجه شدم فیلم مستند نقش مهمی در آموزش دارد. برگزاری جشنواره خود به خود توام با مشکلات بسیاری است، حال وقتی این جشنواره با جشنواره‌های دیگری چون فیلم مستند همزمان باشد کار را سخت‌تر نیز می‌کند. نمی‌دانم چقدر برگزاری چند مدیوم در کنار یکدیگر در توان برگزارکنندگان این جشنواره هست و آیا می‌تواند بازده خوبی در جامعه داشته باشد یا خیر، اما امیدوارم که نتیجه حاصل شده خوب و درخشان باشد.

قشنگ کامکار نیز در حاشیه اکران این فیلم گفت: مستند پرتره واحد خاکدان فیلم تاثیرگذاری بود، اگرچه در جاهایی این فیلم تلخ بود اما این واقعیت زندگی یک هنرمند است و مخاطب با دیدن این فیلم متوجه می‌شود که چگونه یک هنرمند با مشقت مسیر هنری خود را طی می‌کند تا بتواند در جامعه تاثیرگذار باشد.

این هنرمند عرصه موسیقی کشور، با تاثیرگذار خواندن ساخت چنین فیلم‌هایی از هنرمندان گفت: ساخت اینگونه فیلم‌ها می‌تواند به معرفی و جریان هنری که یک هنرمند طی می‌کند را به زبانی ساده در اختیار جامعه قرار دهد تا آنها از این طریق بتوانند نگاه متفاوت‌تری به موضوع هنر و فرهنگ داشته باشند.

مهدی احمدی بازیگر و هنرمند نقاش نیز، فیلم «اسبی که شیهه نمی‌کشد» ساخته محمدرضا عینی را فیلمی تاثیرگذار خواند و گفت: این مستند تلاش داشت با استفاده از زبان سینما چهره متفاوتی از واحد خاکدان نقاش معاصر ارائه دهد. استفاده از تکنیک‌های غیر خطی و استفاده از منابع آرشیوی مرتبط با موضوع توانسته بود ضرباهنگ مناسبی را به این فیلم دهد و مخاطب این مستند را از زاویای مختلف به درک موضوع این مستند پرتره هدایت کند.

احمدی در رابطه با بخش مستند جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز گفت: خوب است که جشنواره تجسمی فجر به موضوع ساخت مستند نیز توجه دارد. سینما می‌تواند در معرفی هنرمندان و تاثیرگذاری آن در جامعه نقش بسیاری داشته باشد و شرایطی را فراهم کند که جامعه بیشتر به هنر تجسمی در کشور واکنش و علاقه نشان دهند. اینکه این جشنواره شرایطی را مهیا کرده تا اینگونه فیلم ها ساخته و به نمایش درآیند بسیار قابل توجه است. اما نباید فراموش کنیم که تلویزیون نقش تعیین‌کننده ای در این مسئله دارد زیرا می‌تواند با نمایش چنین مستندهایی شرایط را برای ساخت اینگونه آثار و نمایش آنها مهیاتر کند.

لازم به ذکر است، بخش فیلم‌های مستند هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی به دبیری علیرضا قاسم‌خان در دو بخش جنبی و مسابقه طی 5 روز در سینما تک موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد و در این بخش 25 فیلم، 16 فیلم بخش مسابقه و 9 فیلم در بخش جنبی به نمایش درآمد. برگزیدگان این بخش از جشنواره روز 8 اسفندماه در مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در تالار وحدت معرفی می‌شوند.

هشتمین جشنواره بین‌المللی تجسمی فجر به همت مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از ۹ بهمن تا ۱۷ اسفندماه به دبیرکلی مجتبی آقایی در موسسه فرهنگی و هنری صبا، موزه هنرهای معاصر تهران، فرهنگسرای نیاوران و موزه فلسطین میزبان علاقمندان است.